Lancia Klub Polska - Przegląd modeli

Zapraszamy do oglądania zdjęć...

rozwiń dane techniczne

Pisząc ten artykuł chciałbym, co niektórym, szczególnie tym młodszym osobom przedstawić pewien samochód, a jest to bardzo ciekawy samochód...

rozwiń dane techniczne

Lancia Delta Seria 1

Pisząc ten artykuł chciałbym, co niektórym, szczególnie tym młodszym osobom przedstawić pewien samochód, a jest to bardzo ciekawy samochód...

Auto, znane przede wszystkim z rajdowych tras, które zdominowało koniec lat 80 i początek 90-tych. Pewnie myślicie, że chodzi o jakiegoś Lancera albo Imprezę, ale nic bardziej mylnego, to żaden Japończyk czy Francuz tym bardziej Niemiec, chodzi o rodowitego Włocha a raczej Włoszkę... Już wiecie co to za samochód? Dalej nie...? No dobrze w takim razie kolejna wskazówka. Auto, o którym piszę miało wiele różnych przydomków min. „Rzeźnik z Turynu”, „Kuba Rozpruwacz”, „Maszyna do zabijania”, „Deltona”, „Super Delta”. Brzmi okrutnie, ale takie właśnie jest to auto. Teraz już nie powinniście mieć problemu z odgadnięciem. Kto choć trochę zna się na motoryzacji, zna już odpowiedź. To Lancia Delta HF Integrale. Auto, które wygrało w rajdach wszystko, co było do wygrania. Tytuły mistrza świata 6 razy z rzędu (drugie na liście to: Citroen Xara, Subaru Impreza, czy Lancia Stratos mają ich po 3), 51 wygranych rajdów i kilkadziesiąt rekordów tras niepobitych do dzisiaj to znakomita wizytówka tego kultowego samochodu.

Imponujące osiągi jak na seryjny kompakt

Seryjnie produkowana Integrale EVO przyspieszała od zera do setki w 5,5 sekundy. Maszynownia Delty to 2- litrowy, turbo doładowany silnik DOHC o mocy 215KM. I oczywiście to, co najlepsze w tym aucie, napęd na 4 koła typu Torsen. Mechanizm różnicowy rozdzielał moc odpowiednio 53% na tył i 47% na przód. Czterocylindrowa jednostka osiągała maksymalny moment obrotowy 308Nm przy 2500 obr/min, natomiast moc maksymalna dostępna była przy 5750 obr/min. Imponujące osiągi jak na seryjny kompakt prawda? Ale to dopiero początek. Wyposażenie samochodu jak na owe czasy było imponujące, ABS – czterokanałowy wyposażony w czujnik przyspieszeń poprzecznych i wzdłużnych (na przełomie lat 80/90 spotykany rzadko, w takich autach jak Porsche Carrera czy Audi Quattro), centralny zamek, elektrycznie sterowane szyby, kubły Recaro obszyte alcantarą dające świetne trzymanie w zakrętach, sportowa skórzana kierownica momo, seria wskaźników ( ciśnienia i temperatury oleju, oraz doładowania turbo ) dająca pełną kontrolę nad samochodem.

Myślę ze już przybliżyłem Wam trochę informacji o Delcie – przynajmniej tych bardziej istotnych. Przedstawię teraz jej historię, od samego początku.

Projekt Delty wyszedł spod ręki włoskiego stylisty, szefa Italdesign Giorgio Giugiaro, i miała być następcą Lanci Bety w segmencie małych samochodów.

Po raz pierwszy Delta zjechała z taśm produkcyjnych w 1979roku.

Częściowo Lancia Delta bazowała na podzespołach Fiata Ritmo, jednak większość elementów zmieniono. Zawieszenie rodem z Bety zmodernizowano tak by spełniało swoją role w płycie podłogowej Ritma. Z początku montowano dwie jednostki napędowe OHC o pojemności 1300ccm ze skrzynią 4 biegową lub 1500ccm z 5cio biegową przekładnią. Po raz pierwszy Delta zjechała z taśm produkcyjnych w 1979roku. Rok później znalazła się na salonie we Frankfurcie na swojej premierze gdzie jurorzy przyznali jej tytuł samochodu roku (Car of the Year). „To idealne auto wyczynowe, które równie dobrze nadaje się do codziennej jazdy. Klasyczna, zwarta sylwetka, wspaniały silnik, napęd na cztery koła i ten śródziemnomorski temperament czynią ten wóz wyjątkowym” – pisał kilka lat później dziennikarz brytyjskiego magazynu Autosport. Z pewnością nikt wtedy nie zdawał sobie sprawy z tego co stworzono a właściwie (w co ten wytwór przeobrazi się za kilka lat...) czym ten wytwór będzie za kilka lat...

„śródziemnomorski temperament czynią ten wóz wyjątkowym”

Zarówno silnik 1300 jak i 1500 były nieco ospałe jak na włoski produkt. Delta miała stać się autem bardziej dynamicznym.

W 1982 roku gamę silników poszerzono o nowe jednostki. Ulepszono silnik o poj. 1300ccm, wyposażono go w skrzynie 5cio biegową, model 1500ccm otrzymał skrzynię automatyczną, zaprezentowano wersje LX z 3 biegowym automatem. Jednak najważniejszą zmianą było wprowadzenie silnika DOHC na dwóch wałkach rozrządu, o mocy 105KM (model GT1600 na gaźniku). Samochód wyposażono w tarcze hamulcowe we wszystkich kołach.

najważniejszą zmianą było wprowadzenie silnika DOHC na dwóch wałkach rozrządu

Rok 1982 był także rokiem narodzin trochę dłuższej siostry Delty, sedana o nazwie Prisma.

Prisma 4WD z silnikiem o pojemności 1995ccm bez turbo o mocy 115KM.

Rok później światło dzienne ujrzał model Delta HF Turbo. Silnik DOHC 1600ccm 8V na gaźniku „uturbiono” uzyskując moc 132KM. Prototyp tego auta powstał już rok wcześniej – widać jak na dłoni jak prężnie działali inżynierowie Lanci. Dodać należy że prototyp ten posiadał napęd na 4 koła, jednak do seryjnej produkcji nie trafił.

Prototyp Delty HF Turbo 4x4

Rok później dostępna była Prisma z wolno ssącym silnikiem Diesla o pojemności 1929ccm, potem również z turbo doładowaniem.

W roku 1986 ulepszono gamę Delty/Prismy, przeszły delikatny face lifting, ulepszono silniki 1300ccm i 1500ccm. Zaprezentowano Deltę z turbo doładowanym silnikiem Diesla 1929ccm. Silnik modelu GT1600 otrzymał jednopunktowy wtrysk paliwa, od teraz auto nazywało się GT1600ie i dysponowało mocą 109KM.

Delta GT1600ie dysponowała mocą 109KM

Dzięki zastosowaniu systemu wtryskowego w wersji HF Turbo moc wzrosła do 140KM, lecz mimo to nie była najmocniejszą Deltą... Stało się tak za sprawą nowej wersji HF4WD z dwulitrowym turbo doładowanym silnikiem DOHC o mocy 165KM, przeniesionej na 4 koła! W tym samym roku pojawiła się także Prisma 4WD z silnikiem o pojemności 1995ccm bez turbo o mocy 115KM.

HF 4WD z dwulitrowym turbo doładowanym silnikiem DOHC o mocy 165KM

Na myśl nasuwa się pytanie, skąd tak raptowny krok Lancii i decyzja o wprowadzeniu cztero napędowej Delty. Co było przyczyną? Już tłumaczę...

Lancia była marką, która nieprzerwanie uczestniczyła w sporcie samochodowym. W rajdach była reprezentowana przez modele Fulvia, Stratos, Rallye 037, które odnosiły liczne zwycięstwa, oraz Deltę S4.

Śmierć poniosła załoga Lancii Delty S4 Henri Toivonen i Sergio Cresto.

Rok 1981 był początkiem rajdowej grupy B. Aby samochód mógł wziąć udział w tego typu zawodach musiał spełniać określone w regulaminie warunki.

Warunkiem uzyskania homologacji było stworzenie 200 egzemplarzy takiego auta. Dwa lata później stawkę rozdzielono na dwie grupy: B i A. Lancia wystawiła model 037, który toczył zaciętą walkę z Audi Quattro. Oprócz tego, na rajdowych odcinkach pojawiły się takie samochody jak: Renault 5T, Peugeot 205 T16, Ford RS200, MG Metro. Rozpoczął się wyścig we wdrażaniu nowych technologii. Rywalizacja między inżynierami i projektantami była równie zażarta jak pomiędzy kierowcami. Nastąpił gwałtowny rozwój, samochody osiągały coraz większe moce rzędu 500KM a nawet więcej. Rajdy w tym czasie cieszyły się gigantycznym zainteresowaniem.

Nastąpił gwałtowny rozwój, samochody osiągały coraz większe moce rzędu 500KM

Tłumy ludzi oblegały pobocza dróg a często i same drogi, zawężając kierowcom i tak już wąskie i kręte szlaki. W roku 1986 podczas Rajdu Portugalii rozpędzony Ford uderzył w grupę ludzi. Trzy osoby straciły życie, wielu zostało rannych. Niewiele później doszło do kolejnego, tragicznego w skutkach incydentu. Śmierć poniosła załoga Lanci Delty S4 Henri Toivonen i Sergio Cresto. Ten tragiczny wypadek przypieczętował koniec grupy B. Od przyszłego sezonu (1987) główną grupą rajdowych zmagań została grupa A. Rozpoczęła się era Lanci Delty…

Wszystko stało się jasne, już wiadomo skąd wziął się pomysł Lanci dotyczący budowy Delty 4x4. Nowe przepisy w odróżnieniu od tych z poprzedniej grupy mocno ograniczały moc rajdówek. Nieoficjalnie mówi się, że i tak samochody grupy A przekraczały dopuszczalną ilość koni mechanicznych.

Rozpoczęła się era Lanci Delty…

Rajdowa wersja Delty 4WD z 87 roku była o około 100KM mocniejsza od seryjnego odpowiednika. W pierwszych startach nie dała szans rywalom, zdobywając tytuł. Zwycięstwo nad takimi samochodami jak: Audi 200 Quattro, Ford Sierra RS Cosworth, Mazda 323 4WD, Toyota Celica, Nissan 200SX, Renault 11T i VW Golf, koncern Lanci przypieczętował tytułem mistrzowskim klasyfikacji konstruktorów 1987r.

Lancia Delta HF Integrale 8V w rajdowym mundurku

W listopadzie 1987 roku zaprezentowano rozwinięcie Delty 4WD pod nową nazwą: Delta HF Integrale 8V. Nowemu modelowi nadano bardziej agresywny wygląd, by uwypuklić jego sportowy charakter. Zachowano turbodoładowany silnik o pojemności 1995 cm3 z intercoolerem i wtryskiem elektronicznym.

Nowemu modelowi nadano bardziej agresywny wygląd by uwypuklić jego sportowy charakter

Moc seryjnie produkowanej Delty wzrosła do 185 KM, a osiągi stały się, jak na tamte czasy,

nieporównywalne: 0-100 km/h w 6.6 sekundy, prędkość max. 215 km/h. Z zewnątrz Delta Integrale 8V różniła się od HF 4WD przetłoczeniami nadkoli.

Silnik Delty HF Integrale 8V

Delta HF Integrale 8V (z płaską maską) ścigała się przez cały sezon 1988r, zdobywając drugi tytuł mistrzowski z rzędu.

W maju 1989 roku odbyła się prezentacja jeszcze silniejszej i bardziej wyrafinowanej wersji: HF Integrale 16V o jeszcze lepszych osiągach. Z silnika posiadającego teraz 4 zawory na cylinder uzyskano 200 KM, 0-100 km/h w 5.7 sekundy, oraz prędkość max. 220 km/h.

W maju 1989 roku odbyła się prezentacja jeszcze silniejszej i bardziej wyrafinowanej wersji

Wprowadzono liczne zmiany w mechanice: sprzęgło hydrauliczne, rozdział napędu z przewagą tylnej osi, ulepszony układ hamulcowy z ABS, szersze koła.

Delta Integrale 16V barwy z lat 1990-1991

Ta wersja Delty Integrale przez 3 kolejne sezony święciła triumfy na rajdowych odcinkach. Do tej pory Lancia Delta przez 5 sezonów zdobyła 5 tytułów, wygrywając wszystko, co było do wygrania.

W październiku 1991 roku ma miejsce moment kulminacyjny – wersja Delty pod nazwą Evoluzione ujrzała światło dzienne. Model ma zwiększony rozstaw kół - poszerzono nadkola. Nowe przednie zawieszenie i kilka ulepszeń w tylnym (m.in. przeniesione punkty umocowania). Opracowano silniejszy układ hamulcowy. Moc wzrosła do 215 KM.

Delta HF Integrale Evoluzione - sezon 1992

Jeśli chodzi o właściwości jezdne to wykonano wielki skok do przodu. Auto świetnie trzyma się drogi. Zadbano także o zwiększenie bezpieczeństwa. To o tym modelu mowa na początku artykułu. Model EVO nie doczekał się godnego następcy.

Koncern Lanci po sezonie 1991 zaprzestał prac nad rozwojem Delty. Sezon rajdowy 1992 to ostatnie, szóste zwycięstwo z rzędu Lanci Delty w rajdach. Stało się to dzięki wieloletniemu sponsorowi Lanci - MARTINI RACING. To oni wzięli ciężar finansowy na siebie w ostatnim sezonie startów.

Po 1992 roku wyprodukowano wiele Delt Integrale Evoluzione w wersjach limitowanych. Te kolekcjonerskie okazy są obecnie prawdziwymi białymi krukami. Ich ceny sięgają astronomicznych wręcz stawek. Nie dziwmy się temu. Lepiej się do tego przyzwyczajmy, w kolejnych latach raczej na pewno te ceny będą wciąż rosły…

Delta jest jak wino, im starsza tym lepiej smakuje. Na pewno po przesiadce z nowego samochodu Integrale sprawia większą radość z jazdy. W obecnych czasach auta naszpikowane elektroniką nie sprawią takiej przyjemności jak stara poczciwa Delta Integrale, która potrafi ośmieszyć nie jeden współczesny super samochód. Owszem większość aut produkowanych obecnie ma moc zbliżoną do Delty Integrale lub większą, ale nie są w stanie dorównać jej osiągami. Podobnie jest z trakcją. Widząc we wstecznym lusterku muskularny przód Delty Integrale zbliżający się do nas, po pierwsze podziękujmy losowi, że spotkał nas zaszczyt spotkania jej na trasie, a po drugie grzecznie ustąpmy jej miejsca. Próba ścigania się nie ma najmniejszego sensu…

Kto chociaż raz przejedzie się tym samochodem zrozumie, o co chodzi. Mogę zagwarantować, że pani adrenalina będzie próbowała rozerwać was od środka. Wypieki i uśmiech na twarzy gwarantowane. Uczucie przemieszczających się narządów wewnętrznych naszego ciała w ciasnych i szybkich zakrętach z pewnością na długo zostanie w pamięci. Uważajcie tylko na pierwszy krok stawiany po wyjściu z auta, bo nogi będą jak z waty, a ciało rozdygotane z emocji.

Nie wszystkie auta można oceniać wg tych samych kryteriów. Samochód rajdowy stworzony do wygrywania nigdy nie będzie komfortowy, bo nie musi taki być. Mało tego, on nie może być taki! Kierowca musi mieć świadomość, jakiego potwora chce ujarzmić, niepowtarzalny gang silnika i sztywne zawieszenie dają tego oznaki, można powiedzieć, że to wyraźne ostrzeżenia żeby prowadzić ją z wielkim respektem i wyczuciem.

Delta Integrale to samochód ponad czasowy. Należy zdać sobie sprawę i przyjąć do wiadomości fakt, że jest najlepszym samochodem rajdowym wszechczasów. Już nie chodzi o to ile rajdów wygrała, ale w jakim stylu to zrobiła. I chociaż jej rekordy zostałyby pobite to i tak pozostanie najlepsza.

"Podobno Henry Ford zdejmował z głowy kapelusz, kiedy mijała go Alfa Romeo, a Enzo Ferrari w dniu, kiedy pokonał Alfę, płakał jak dziecko" Może my powinniśmy zdejmować nakrycie głowy na widok Delty Integrale? A starsi kibice i zapaleńcy być może uronią łezkę, kiedy przyjdzie im ją spotkać… na myśl wrócą wydarzenia sprzed kilkunastu lat….

Mam nadziej, że wniosłem coś nowego tym tekstem, jego napisanie zajęło mi dużo czasu. Był kiedyś pomysł na poważną publikację, ale nie mam wystarczającej wiedzy i materiałów na temat Lancii Delty. Cieszę się, że mogę opublikować to tutaj i mam nadziej, że komuś się przyda. INTEGRALE

Opracował INTEGRALE wszelkie prawa do tekstu zastrzeżone (integrale@op.pl)

Foto: flickr.com ; google.pl

	typ	średnica/skok cylindra	pojemność	stopień sprężania	moment obotowy/obroty	moc KM/obroty	przyspieszenie 0-100	predkość maksymalna
delta 1,1	831B8.000	80x55,5	1116	9,2:1	84/3000	64/6000
delta 1,3	831B.000	86,4x55,5	1301	9,15:1	100/3400	75/5800
delta 1,5	831B1.000	86,4x63,9	1499	9,2:1	123/3500	85/5800	12,5	161
1,6 GT SPI	831B7.000	84x71,5	1585	9,5:1	123/4250	88/6250	11	175
1,6 Gtie MPI	831B7.000	84x71,5	1585	9,2:1	132,4/3500	108/5900	10,5	180
1,6 HF Turbo	831B3.000	84x71,5	1585	7,5:1	191/3700	130/5600	8	195
1,6 HF Turbo i.e.	831B3.000	84x71,5	1585	7,5:1	191/3500	140/5500	8,5	203
HF 4WD	831.B5.000	84x90	1995	8:1	285/2750	165/5500	7,8	209
HF Integrale 8V	831.C5.000	84x90	1995	8:1	298/2750	185/5300	6,6	215
HF Integrale 16V	831.D5.000	84x90	1995	8:1	298/3000	200/5500	5,7	220
Integrale EVO1	831.E5.000	84x90	1995	8:1	298/3500	210/5750	5,7	220
Integrale EVO2	831.E5.000	84x90	1995	8:1	308/2500	215/5750	5,7	220
1,9 TD	831D1.000	82,6x90	1929	20:1	171,7/2400	80/4200

WYMIARY:

	wysokość	szerokość	rozstaw osi	rozstaw koł przód	rozstaw kół tył	waga
delta 1,1	1380	1620	2475	1402	1400	950
delta 1,3	1380	1620	2475	1402	1400	950
delta 1,5	1380	1620	2475	1402	1400	975
1,6 GT SPI	1380	1620	2475	1402	1400	995
1,6 Gtie MPI	1380	1620	2475	1402	1400	995
1,6 HF Turbo	1380	1620	2475	1402	1400	1020
1,6 HF Turbo i.e.	1380	1620	2475	1402	1400	1020
HF 4WD	1380	1620	2475	1402	1400	1190
HF Integrale 8V	1380	1700	2480	1426	1406	1200
HF Integrale 16V	1365	1686	2479	1448	1440	1250
Integrale EVO1	1365	1770	2480	1502	1500	1300
Integrale EVO2	1365	1767	2479	1516	1504	1340
1,9 TD	1380	1620	2475	1402	1400	1060